PROGRAM TERAPII LOGOPEDYCZNEJ
DLA GRUPY IV
Termin realizacji: XI/2022 – VI/2023
Cel ogólny: Kształtowanie prawidłowej wymowy
Główne zadania:
- Usprawnianie narządów artykulacyjnych.
- Kształtowanie prawidłowych nawyków oddechowych.
- Doskonalenie słuchu fonematycznego.
- Wywołanie prawidłowego brzmienia głosek: k, g, w, f.
- Automatyzacja prawidłowej wymowy.
- Wzbogacenie zasobu słownictwa.
Ewaluacja:
Okresowe badanie efektów w miesiącach: styczniu, marcu, czerwcu.
Postępowanie logopedyczne:
I. Ćwiczenia wstępne
1.Ćwiczenia wstępne usprawniające narządy mowy:
- wargi i policzki,
- język,
- podniebienie miękkie,
- dolnej szczęki.
2. Ćwiczenia oddechowe.
3. Ćwiczenia percepcji słuchowej.
II. Praca nad głoską
Głoski [k], [g]:
Etap I
Ćwiczenia narządów mowy, przygotowujące do prawidłowej wymowy głosek: [k], [g], [ch]:
- Opieranie czubka języka o dolne zęby i cofanie go w głąb jamy ustnej, aby nastąpiło uniesienie grzbietu języka do góry - zabawa Koci grzbiet.
- Picie gęstych napojów przez długą i cienką słomkę.
- Przysysanie drobnych papierków przez rurkę i przenoszenie ich na plansze.
- Układanie czubka języka za górnymi zębami i opuszczanie go do dziąseł dolnych podczas szerokiego otwierania jamy ustnej.
- Naśladowanie ssania cukierka i mlaskania całą powierzchnią języka przy opuszczonej żuchwie.
- Ziewanie przy szeroko otwartych ustach.
- Wdychanie powietrza nosem i wydychanie ustami, podczas szerokiego otwierania ust.
- Przyklejanie całej masy języka do podniebienia przy szeroko otwartych ustach, a następnie energiczne opuszczanie przodu języka w dół.
- Interesującą propozycją dla dzieci małych, tj. po 2 roku życia i starszych z nieharmonijnie rozwijających się są ćwiczenia wzmacniające tył języka, a równocześnie przygotowujące do wywołania głoski [k], przez wymawianie [x] (Trawińska 1988, 82 83), czyli zabawy typu:
nawoływania i okrzyki:
hej, hej
hop, hop,
hej ho, hej ho,
ho ho ho,
hip hip, hura,
buch, bach,
echo, echo.
imitowanie śmiechu:
dziadka - he, he,
taty - ho, ho,
mamy - ha, ha,
dziewczynki - hi, hi.
zabawy w chuchanie na: zmarznięte ręce, lustro, by zaparowała jego powierzchnia.
- Dotykanie czubkiem języka wewnętrznych krawędzi dolnych siekaczy.
- Oddychanie połączone z emisją głoski ch przy jednoczesnym zwarciucz ubka języka z dolnymi siekaczami (ćwiczenie wykonywane w pozycji leżącej).
Etap II
Wywoływanie głosek k g
I sposób:
- Ułożenie dziecka w pozycji leżącej, najlepiej z miękkim wałkiem pod głową na wysokości karku.
- Zwarcie czubka języka z dolnymi siekaczami.
- Artykulacja głoski ch a potem zatrzymanie wydechu poprzez zwarcie obsady języka z tylną ścianą gardła.
- Naśladowanie odgłosu kapiącej wody.
W przypadku ubezdźwięczniania głoski g stosujemy ćwiczenia typowe dla mowy bezdźwięcznej.
II sposób:
Wymawiamy sylabę do, przyciskamy palcem lub szpatułką (łyżeczką) przód języka (metoda Chwatcewa). Powstaje w ten sposób głoska g. Głoskę k uzyskamy od t działając tak jak z głoską g. wymawiamy wówczas sylabę to.
Etap III – utrwalania dźwięku
Utrwalenie zaburzonych głosek odbywa się według schematu:
- Utrwalenie wywołanej głoski
- Utrwalenie głoski w izolacji
- Utrwalenie głoski w sylabach
- Połączenie wszystkich wywołanych głosek (nagłos) z samogłoskami otwartymi
- Utrwalenie głosek w wygłosie
- Utrwalenie głosek w śródgłosie
- Utrwalenie głosek w logotomach
- Utrwalenie głosek w wyrazach wyjściowych
Etap IV - Automatyzacja głosek
- Powtarzanie wyrazów z wywołanymi głoskami w nagłosie, w wygłosie i w śródgłosie
- Utrwalenie w zdaniach
- Teksty drukowane i wierszyki
- Mowa spontaniczna
- Opowiadanie treści historyjek obrazkowych
Głoski [f] [w]
Etap I
Ćwiczenia narządów mowy przygotowujące do wywołania głosek [f] [w]
- Energiczne wyrzucanie wargi dolnej przytrzymywanej między zębami.
- Nagryzanie wargi dolnej zębami - zabawy w naśladowanie króliczka lub chomika.
- Dmuchanie na brodę.
- Nakładanie górnej wargi na dolną.
- Dmuchanie na szyjkę butelki, aby powstał odgłos gwiżdżącego parostatku.
- Przyciskanie bokiem palca dolnej wargi i próby dmuchania na niego.
Etap II – wywołania dźwięku
Głoski: w – podczas wymawiania u lekko przybliżamy dolną
wargę do górnych zębów,
f – uzyskamy wymawiając szeptem w.
Etap III – utrwalania dźwięku
Utrwalenie zaburzonych głosek odbywa się według schematu:
- Utrwalenie wywołanej głoski
- Utrwalenie głoski w izolacji
- Utrwalenie głoski w sylabach
- Połączenie wszystkich wywołanych głosek (nagłos) z samogłoskami otwartymi
- Utrwalenie głosek w wygłosie
- Utrwalenie głosek w śródgłosie
- Utrwalenie głosek w logotomach
- Utrwalenie głosek w wyrazach wyjściowych
Etap IV - Automatyzacja głosek
- Powtarzanie wyrazów z wywołanymi głoskami w nagłosie, w wygłosie
i w śródgłosie - Utrwalenie w zdaniach
- Teksty drukowane i wierszyki
- Mowa spontaniczna
- Opowiadanie treści historyjek obrazkowych
Etap V – ćwiczenia kinestezji artykulacyjnej:
w-h, f-p
Opracowała:
logopeda mgr Elżbieta Skórzewska