PROGRAM TERAPII LOGOPEDYCZNEJ

DLA GRUPY VI

Termin realizacji: XI/2022 – VI/2023

Cel ogólny: Kształtowanie prawidłowej wymowy

Główne zadania:

1. Usprawnianie narządów artykulacyjnych.
2. Kształtowanie prawidłowych nawyków oddechowych.
3. Doskonalenie słuchu fonematycznego.
4. Wywołanie prawidłowego brzmienia głosek: s, z, c, dz, w, f.
5. Automatyzacja prawidłowej wymowy.
6. Wzbogacenie zasobu słownictwa.

Ewaluacja:      

Okresowe badanie efektów w miesiącach: styczniu, marcu, czerwcu.

Postępowanie logopedyczne:

I. Ćwiczenia wstępne

1.Ćwiczenia wstępne usprawniające narządy mowy:

• wargi i policzki,
• język,
• podniebienie miękkie,
• dolnej szczęki. 

2. Ćwiczenia oddechowe.

3. Ćwiczenia percepcji słuchowej.

II. Praca nad głoską

Głoski: [s], [z], [c], [dz]

Etap I

Ćwiczenia narządów mowy przygotowujące do prawidłowej wymowy głosek [s] [z] [c] [dz]

Ćwiczenia języka

1. Liczenie dolnych zębów czubkiem języka po wewnętrznej stronie.
2. Oblizywanie językiem wewnętrznej powierzchni dolnych zębów.
3. Dotykanie czubkiem języka wewnętrznej powierzchni dolnych siekaczy
    z równoczesnym wybrzmiewaniem głoski [e],
4. Zlizywanie czubkiem języka dżemu lub masła czekoladowego z dolnych dziąseł.
5. Energiczne wyrzucanie czubka języka zza dolnych zębów - zabawa Wymiatanie śmieci.

Ponieważ układ masy języka podczas wybrzmiewania głosek syczących jest identyczny, jak przy dmuchaniu prowadzimy szereg ćwiczeń oddechowych, zwracając uwagę na wykonywanie tej czynności na konkretne przedmioty, np. świecę, kartkę papieru. Pozwala to stwierdzić czy strumień powietrza jest prawidłowo kierowany, a także - sprawdzić długość wydechu.

1. Dmuchanie na chorągiewki i wiatraczki.
2. Dmuchanie na płomień świecy w odległości niepozwalającej zdmuchnąć płomyka, lecz wyginać go pod wpływem dmuchania - zabawa „Tańczący płomyczek”.
3. Dmuchanie na papierowe łódki pływające w misce z wodą.
4. Zdmuchiwanie kulki waty kosmetycznej z ręki - zawody „Kto dmuchnie dalej”.
5. Wydmuchiwanie baniek mydlanych.
6. Dmuchanie na papierowe ozdoby zawieszone na nitkach o różnej długości ponad głową ćwiczącego.
7. Dmuchanie na papierowe kulki po wytyczonej trasie narysowanej na podłodze – zabawa „Wyścigi samochodowe”.
8. Przedmuchiwanie piłeczki pingpongowej do osoby siedzącej na przeciwko – zabawa „Mecz piłkarski”.
9. Dmuchanie przez rurkę do wody, aby tworzyły się pęcherzyki powietrza – zabawa „Gotowanie wody”.
10. Nadmuchiwanie balonów, zabawek i piłek z folii.
11. Próby gwizdania.
12. Zdmuchiwanie lekkiego przedmiotu z ręki, np. piórka, kłębka waty, papierowej kulki.
13. Rozdmuchiwanie: chrupek, ryżu, kaszy, pociętej gąbki lub kawałków styropianu.
14. Gra na instrumentach muzycznych: organkach, trąbce, gwizdku.
15. Gra na grzebieniu owiniętym cienką bibułą.
16. Dmuchanie na piórko, aby unosiło się ponad głową osoby ćwiczącej.
17. Rozdmuchiwanie plamki farby wodnej na podkładce z tworzywa sztucznego.

Ćwiczenia warg

1. Rozciąganie warg do uśmiechu i wymawianie głoski [i],
2. Naprzemienny uśmiech z pokazywaniem zębów, a następnie zasłanianiem ich wargami.
3. Układanie ust do uśmiechu i powrót do pozycji neutralnej.
4. Wydawanie odgłosów z rozciągniętymi kącikami ust:

        - kozy - me, me,

- barana - be, be,

- kurczątka - pi, pi,

- śmiechu - hi, hi.

1. Pokazywanie szerokiego uśmiechu, a następnie ściąganie ust, jak przy głosce [u].

Etap II – wywołania dźwięku

Wywoływanie głosek s , z

• wysuwanie języka tak, aby jego czubek znajdował się między zębami
• dmuchanie na wskazujący palec ustawiony przed ustami
• stopniowe cofanie języka i zbliżanie siekaczy dolnych do górnych
• przedłużanie artykulacji spółgłoski f (lub w dla spółgłoski z) ze stopniowym zbliżaniem zębów i rozciąganiem warg

Wywoływanie głosek c , dz

• wymawianie spółgłoski t z systematycznym przedłużaniem dźwięku (lub d dla wywołania głoski dz)
• jednoczesne cofanie kącików warg

Uzyskanie spółgłosek dźwięcznych z i dz odbywa się w podobny sposób, bowiem spółgłoski te ulegają takim samym zniekształceniom jak spółgłoski
si c.

W przypadku ubezdźwięczniania s i dz stosujemy ćwiczenia typowe dla mowy bezdźwięcznej.

Etap III – Utrwalania dźwięku

Utrwalenie zaburzonych głosek odbywa się  według schematu:

1. Utrwalenie wywołanej głoski:

• Utrwalenie głoski w izolacji
• Utrwalenie głoski w sylabach

1. Połączenie wszystkich wywołanych głosek (nagłos) z samogłoskami otwartymi
2. Utrwalenie głosek w wygłosie
3. Utrwalenie głosek w śródgłosie
4. Utrwalenie głosek w logotomach
5. Utrwalenie głosek w wyrazach wyjściowych

Etap IV - Automatyzacja głosek

1. Powtarzanie wyrazów z wywołanymi głoskami w nagłosie, w wygłosie
   i w śródgłosie
2. Utrwalenie w zdaniach
3. Teksty drukowane i wierszyki
4. Mowa spontaniczna
5. Opowiadanie treści historyjek obrazkowych

Etap V – ćwiczenia kinestezji artykulacyjnej:

ś-s, z-ź, ć-c, dź-dz

Głoski [f] [w]

Etap I

Ćwiczenia narządów mowy przygotowujące do wywołania głosek [f] [w]

1. Energiczne wyrzucanie wargi dolnej przytrzymywanej między zębami.
2. Nagryzanie wargi dolnej zębami - zabawy w naśladowanie króliczka lub chomika.
3. Dmuchanie na brodę.
4. Nakładanie górnej wargi na dolną.
5. Dmuchanie na szyjkę butelki, aby powstał odgłos gwiżdżącego parostatku.
6. Przyciskanie bokiem palca dolnej wargi i próby dmuchania na niego.

Etap II – wywołania dźwięku

Głoski:  w – podczas wymawiania u lekko przybliżamy dolną  

                     wargę do górnych zębów,

                f – uzyskamy wymawiając szeptem w.

Etap III – utrwalania dźwięku

Utrwalenie zaburzonych głosek odbywa się  według schematu:

1. Utrwalenie wywołanej głoski

• Utrwalenie głoski w izolacji
• Utrwalenie głoski w sylabach

1. Połączenie wszystkich wywołanych głosek (nagłos) z samogłoskami otwartymi
2. Utrwalenie głosek w wygłosie
3. Utrwalenie głosek w śródgłosie
4. Utrwalenie głosek w logotomach
5. Utrwalenie głosek w wyrazach wyjściowych      

Etap IV - Automatyzacja głosek

1. Powtarzanie wyrazów z wywołanymi głoskami w nagłosie, w wygłosie
    i w śródgłosie
2. Utrwalenie w zdaniach
3. Teksty drukowane i wierszyki
4. Mowa spontaniczna
5. Opowiadanie treści historyjek obrazkowych

Etap V – ćwiczenia kinestezji artykulacyjnej:

w-h, f-p

Opracowała:

logopeda mgr Elżbieta Skórzewska