Działania w naszym przedszkolu bazują na psychologicznej teorii inteligencji wielorakich oraz filarach pedagogiki planu daltońskiego.

 

Materiał dotyczący teorii inteligencji wielorakich opracowany w oparciu o książkę Kopik, Zatorskiej „Wielorakie podróże”.

 

Teoria Inteligencji Wielorakich

 

Twórca: Howard Gardner

 

 

 

 

Amerykański psycholog, neurolog, profesor Uniwersytetu Harvarda i Bostońskiego, doktor Honoris Causa.

 

 

 

 

 

Teoria Wielorakich Inteligencji stworzona została w 1983 roku i zrewolucjonizowała sposób myślenia o inteligencji i uczeniu.

Gardner wskazuje i udowadnia , że inteligencja jest dynamiczna i wielopłaszczyznowa, wykraczająca poza zdolności lingwistyczno-logiczne, które tradycyjnie testujemy i oceniamy w nauczaniu.

 

Główne założenia:

 

• Każdy człowiek posiada wszystkie rodzaje inteligencji, rozwinięte w różnym stopniu.
• Inteligencje tworzą profil niepowtarzalny dla innych.
• Profile te są dynamiczne i zmieniają się w trakcie rozwoju człowieka.
• Wszystkie inteligencje współpracują ze sobą w różnych konfiguracjach.
• Inteligencje można rozwijać poprzez różnorodne ćwiczenia.
• Inteligencje są potencjałami, które można aktywować (zmieniają się w trakcie działania)
• Wszystkie inteligencje są równoprawne.
• Każda z inteligencji charakteryzuje się własną specyfiką rozwoju, a przejawy poszczególnych inteligencji pojawiają się już na etapie dzieciństwa. Każdy człowiek jest wyjątkowy, może rozwijać nie tylko zdolności specjalne, ale także słabsze strony dzięki wykorzystywaniu mocnych stron.
• Inteligencje są potencjałami – przypuszczalnie neurologicznymi – które można aktywować w zależności od wartości występujących w danej kulturze, szansach dostępnych w danej kulturze oraz poszczególnych decyzjach podejmowanych przez poszczególne osoby oraz ich rodziny, nauczycieli oraz otoczenie. Gardner 1999r.

 

 

FILARY TEORII  HOWARDA GARDNERA

 

1.DIAGNOZA:

 

 

każde dziecko ma swój własny profil inteligencji (wachlarz).

 

 

2. INDYWIDUALIZACJA:

 

 

dobór ofert edukacyjnych tak, by każde dziecko uwzględniając jego profil inteligencji miało propozycję działania opowiadającą profilowi .

 

3. INSPIRUJĄCE ŚRODOWISKO EDUKACYJNE;

 

Materiały, środki dydaktyczne są uporządkowane , tworzą centra (krainy) , w których   podczas podejmowanej przez dziecko aktywności rozwijana jest określona inteligencja lub inteligencje zbliżone np. muzyczna i ruchowa– do rozwijania słabszych inteligencji wykorzystywana jest mocna poprzez propozycje ćwiczeń, zabaw, środków dydaktycznych, form aktywności

 

 

 

 

• językowa
• matematyczno – logiczna
• ruchowa
• wizualno – przestrzenna
• muzyczna
• przyrodnicza
• intrapersonalna (refleksyjna)
• interpersonalna

 

 

 

 

Inteligencja językowa

 

Charakterystyczne jest zainteresowanie światem słowa, mówionego i pisanego, umiejętność wypowiadania się i logicznego ujmowania zdarzeń; wrażliwość na rymy, znaczenie słów, dźwięki. Świat odbierany i rozumiany jest poprzez słowo.

 

Inteligencja językowa – sylwetka dziecka:

• lubi mówić, opowiadać i słuchać opowieści;
• jasno wypowiada się i spisuje swoje myśli
• używa bogatego słownictwa
• potrafi tworzyć opowiadania i oryginalne historie
• ma łatwość uczenia się języków obcych
• jest wrażliwe na rytmy, dźwięki
• ma dobrą pamięć słuchową
• chętnie i często zadaje pytania
• ma dobrą pamięć do imion, nazw
• zapamiętuje trudne słowa
• lubi recytować wiersze, łatwo zapamiętuje
• wcześnie podejmuje próby czytania.

Rozwijanie inteligencji językowej

• zgadywanki, gry słowne
• czytanie bajek
• śpiewanie, recytacja wierszy
• rozmowy z dzieckiem
• opowiadanie bajek przez dziecko
• kończenie rozpoczętych bajek, historyjek przez dziecko
• wymyślanie opowiadań
• wyrażanie zdania na dany temat
• zadawanie dziecku pytań

Inteligencja Matematyczno – Logiczna:

 

Charakterystyczne jest zainteresowanie światem przedmiotów, symboli liczbowych i operacji matematycznych. Świat odbierany i rozumiany jest poprzez liczby oraz ciągi zdarzeń.

 

Inteligencja matematyczno – logiczna , sylwetka dziecka:

• myśli logicznie
• lubi ustaloną kolejność i porządek rzeczy, precyzyjne instrukcje
• jest konkretne i dociekliwe
• lubi badać i zbierać informacje
• lubi gry logiczne, łamigłówki i zagadki
• umiejętnie szereguje, klasyfikuje i wnioskuje
• z łatwością dostrzega związki przyczynowo – skutkowe
• zadaje wiele pytań dotyczących otaczającego świata
• chętnie rozwiązuje problemy
• lubi przeliczać różne rzeczy, napotkane przedmioty
• klasyfikuje lub grupuje wg jakieś zasady czy cechy
• rozumie znaczenie symboli
• jest dokładne i zorganizowane

Rozwijanie inteligencji logiczno - matematycznej:

• zagadki pobudzające myślenie
• zadania matematyczne, gry liczbowe
• samodzielne rozwiązywanie problemów
• liczenie
• układnie historyjek obrazkowych
• wymyślanie, co by było gdyby …
• wspólne gotowanie, przygotowanie posiłków
• majsterkowanie
• wymyślanie zalet i wad, np. oglądania tv
• wyciąganie wniosków z bajek

Inteligencja ruchowa:

 

Charakterystyczna jest zdolność wykorzystywania własnego ciała, ukierunkowanego ruchu oraz sprawne posługiwanie się przedmiotami. Świat odbierany i rozumiany jest poprzez ruch i kontakt fizyczny.

 

Inteligencja ruchowa, sylwetka dziecka:

• lubi ćwiczenia fizyczne, zabawy ruchowe
• potrafi własnym ciałem wyrażać emocje
• łatwo się uczy różnych sprawności ruchowych
• przoduje wśród rówieśników w sportach
• ma dobre wyczucie odległości i przestrzeni
• jest uzdolnione manualnie sprawnie posługuje się przedmiotami
• ma dobrą koordynację ruchową
• wykorzystuje ruch w sposób celowy i świadomy
• posiada dobre wyczucie własnego ciała
• chętnie wykonuje różne prace ręczne
• w czasie rozmowy używają mowy ciała, gestykulują.

Rozwijanie inteligencji ruchowej:

• uprawianie sportu
• uczestnictwo w zajęciach artystycznych
• łączenie ruchu z nowymi wiadomościami
• zagadki ruchowe (kalambury)
• zabawy z przyborem do ćwiczeń
• nauka tańców
• wyrażanie swoich emocji za pomocą ruchu
• udział w przedstawieniach teatralnych

Inteligencja Wizualno – Przestrzenna:

 

Charakterystyczna jest zdolność do tworzenia w umyśle obrazów, relacji przestrzennych oraz wizualizacji. Świat odbierany i rozumiany jest poprzez obraz i formy przestrzenne.

 

Inteligencja wizualno – przestrzenna, sylwetka dziecka:

• ma zdolność dostrzegania szczegółów otaczającego świata
• jest wrażliwe na kształty, linie, przestrzeń, kolory
• „myśli obrazami’, ma pamięć obrazową
• lubi bawić się układankami, mapami, labiryntami
• lubi rysować, rzeźbić, wycinać, lepić, modelować,
• tworzyć przestrzenne formy
• ma dobrze rozwinięty zmysł dotyku
• łatwo odnajduje drogę w nowym miejscu
• szybko uczy się korzystać z map, diagramów, tabel
• rozumie schematy rysunkowe
• lubi rozkładać różne rzeczy na części i potrafi złożyć ją z powrotem
• lubi sprawdzać w jaki sposób cos działa
• chętnie słucha czytanego tekstu, gdy jest on ilustrowany

Rozwijanie inteligencji wizualno - przestrzennej

• wykonywanie prac plastycznych
• poznanie różnych technik plastycznych
• sklejanie modeli
• układnie puzzli, kloców
• lepienie z plasteliny
• oglądanie ilustracji
• wypowiadanie się na temat wycieczek, wypraw

Inteligencja muzyczna:

 

Charakterystyczna jest łatwość percepcji i tworzenia muzyki, muzykalność, dostrzeganie i rozumienie struktury utworów muzycznych . Świat odbierany i rozumiany jest poprzez dźwięki, rytm, melodie i kompozycję.

 

Inteligencja muzyczna, sylwetka dziecka:

• łączy muzykę z emocjami i własnym nastrojem
• ma poczucie rytmu i z łatwością zapamiętuje rytmy i rymy
• lubi śpiewać
• chętnie uczy się przy muzyce
• „zamienia” w muzykę wszystko co robi
• jest wrażliwe na wszelkie dźwięki
• ma dobry słuch muzyczny
• lubi słuchać muzyki
• ma swoje ulubione piosenki, melodie, utwory
• nuci, mruczy, podśpiewuje podczas zabawy
• samodzielnie komponuje melodie
• próbuje grać na instrumentach muzycznych
• lubi wydobywać dźwięki z przedmiotów „niemuzycznych”

 

Rozwijanie inteligencji muzycznej

• łączenie z muzyką wszystko, co tylko się da
• wyróżnianie i nazywanie dźwięków z otoczenia (podczas spaceru)
• prezentowanie swoich umiejętności przed szerszą publicznością
• zamienianie w piosenki wiadomości do zapamiętywania
• wymyślanie rymowanek i piosenek
• słuchanie różnorodnej muzyki

 

 

Inteligencja przyrodnicza:

 

Charakterystyczna jest duża wrażliwość, zdolność dostrzegania wzorców w naturze, rozpoznawania i kategoryzowania przedmiotów oraz świata fauny i flory. Świat odbierany jest poprzez naturalne środowisko i otoczenie.

 

Inteligencja przyrodnicza - sylwetka dziecka:

• Jest ciekawe świata
• „rozumie” świat roślin i zwierząt
• Lubi przebywać na świeżym powietrzu
• Lubi samodzielnie eksperymentować, doświadczać
• Pasjonuje się ekologią
• Klasyfikuje przedmioty w hierarchie
• Dostrzega zależności i wzorce w przyrodzie
• Obserwuje, rozpoznaje i kategoryzuje świat roślin i zwierząt
• Fascynuje go otaczający świat
• Kolekcjonuje okazy przyrodnicze
• Zbiera albumy, obrazki czy książki o tematyce przyrodniczej
• Są zainteresowane zjawiskami przyrodniczymi, fizycznymi, chemicznymi
• dobrze opiekują się zwierzątkiem czy roślinką
• Mają własny „ogródek” w doniczce.

 

Rozwijanie inteligencji przyrodniczej:

• prowadzenie hodowli roślin (obserwacja)
• wykonywanie doświadczeń
• spacery i wycieczki
• oglądanie programów przyrodniczych
  
• posiadanie własnego zwierzątka
  
• odwiedzanie ogrodów zoologicznych, wystaw przyrodniczych itp.. 

 

Inteligencja intrapersonalna:

 

 

Charakterystyczna jest wysoka samoświadomość, zdolność do refleksji nad sobą, własnym zachowaniem i postępowaniem, motywacją i emocjami, tworzenie adekwatnego obrazu siebie i poszukiwanie odpowiedzi na trudne pytania. Świat postrzegany jest przez pryzmat własnej osoby.

 

Inteligencja intrapersonalna -sylwetka dziecka:

• lubi pracować samodzielnie
• zna i wykorzystuje swoje mocne strony
• buduje wewnętrzną motywację
• poszukuje odpowiedzi na „trudne” pytania
• samodzielnie wyznacza i jasno precyzuje cele własne
• chętnie przebywa samo, wykonuje wtedy ulubione zajęcia
• jest zaradne, niezależne
• umie wyrazić swoje uczucia
• lubi decydować o sobie

 

Rozwijanie inteligencji intrapersonalnej:

• samodzielne wybieranie nowych zadań
• samodzielne planowanie swojej pracy
• gry i zabawy powinny być specjalnie dla niego zindywidualizowane
• wyznaczenie własnego miejsca pracy
• wypowiadanie swoich opinii
• uwrażliwienie na potrzeby innych poprzez dobór tekstów literackich

 

Inteligencja Interpersonalna:

 

Charakterystyczna jest zdolność do wchodzenia w interakcje z innymi, rozumienia innych ludzi, współodczuwania oraz umiejętność komunikowania się, negocjowania i wypracowywania kompromisów. Świat postrzegany jest poprzez pryzmat drugiego człowieka.

 

Inteligencja interpersonalna-sylwetka dziecka:

• lubi i potrafi pracować w grupie
• łatwo nawiązuje kontakty społeczne
• ma zdolności przywódcze
• jest komunikatywne
• potrafi słuchać innych
• zachowuje asertywność przy konfrontacji
• jest lubiane przez rówieśników
• dba o dobre relacje z innymi osobami
• patrzy na świat oczyma drugiego człowieka
• wczuwa się w sytuacje i problemy innych
• potrafi rozwiązywać konflikty

Rozwijanie inteligencji interpersonalnej:

• zabawy w większym gronie
• uczenie się dzieci od siebie nawzajem
• oglądanie ilustracji, książek połączone z rozmową na temat uczuć i myśli przedstawionych osób 
• powierzenie obowiązków i zadań do wykonania

W naszym przedszkolu bazując na teorii inteligencji wielorakich oraz założeniach koncepcji pracy bazującej na pedagogice planu daltońskiego, dbanie o wszechstronny rozwój dziecka uwzględniający jego indywidualne predyspozycje i możliwości, znajduje odzwierciedlenie w codziennej pracy z dziećmi poprzez:

 

ü 

bazowanie na budowaniu kompetencji dziecka (samodzielności -w tym poczuciu sprawstwa, rozwijaniu umiejętności współpracy, pobudzaniu do refleksji , uczeniu podejmowania decyzji i w konsekwencji odpowiedzialności)

ü  pobudzanie dzieci do różnych aktywności- każdego dnia stymulowane są wszystkie rodzaje aktywności

ü  stosowanie różnych strategii, metod i form pracy,

ü  wizualizacji procesu

ü  modyfikację przestrzeni edukacyjnej zgodnie z potrzebami i zainteresowaniami dziecka oraz angażowanie do tych działań Rodziców

stopniowe oddawanie inicjatywy dzieciom- planowanie działań, wykonanie, samokontrola (samoocena)

 

 

 

ALFABET RODZICA- WYCHOWAWCY

 

Akceptuj swoje dziecko takim jakim jest.
Bądź dla niego oparciem.
Chwal go za wszystko.
Dotrzymuj przyrzeczeń.
Egzekwuj prawa i obowiązki
Formułuj precyzyjnie wymagania.
Gospodaruj efektywnie jego czasem.
Hamuj dyskretnie niewłaściwe zapędy
Interesuj się jego osobą.
Jednocz jego rozum ducha i ciało.
Kieruj wszechstronnie jego rozwojem
Licz się z jego zdaniem
Łagodź stresy i cierpienia
Miej cierpliwość
Nie oszukuj go.
Okazuj mu zaufanie.
Pokaż, że jesteś omylny.
Rozwijaj jego samodzielność.
Słuchaj uważnie tego, co mówi
Troszcz się o niego.
Ukaż mu wartość i piękno życia
Wierz w jego możliwości.
Yyy...? (niewiadoma- bądź na nią przygotowany).
Zachęcaj go do dalszej pracy.

 

Apel Twojego Dziecka wg Janusza Korczaka

1. Nie psuj mnie, dając mi wszystko, o co cię proszę. Niektórymi prośbami wystawiam cię jedynie na próbę.
2. Nie obawiaj się postępować wobec mnie twardo i zdecydowanie. Ja to wolę, bo to mi daje poczucie bezpieczeństwa.
3. Nie pozwól mi ukształtować złych nawyków. Ufam, że ty mi pomożesz wykryć je w zarodku.
4. Nie rób tak, abym czuł się mniejszym niż jestem. To jedynie sprawia, że postępuję głupio, aby wydawać się dużym.
5. Nie karć mnie w obecności innych. Najbardziej mi pomaga, gdy mówisz do mnie spokojnie i dyskretnie.
6. Nie ochraniaj mnie przed konsekwencjami. Potrzebne mi są również doświadczenia bolesne.
7. Nie rób tak, abym swoje pomyłki uważał za grzechy. To zaburza moje poczucie wartości.
8. Nie przejmuj się zbytnio gdy mówię: "Ja cię znienawidzę". To nie ciebie nienawidzę, ale twojej władzy, która mnie niszczy.
9. Nie przejmuj się zbytnio moimi małymi dolegliwościami. One jednak przyciągają twoją uwagę, której potrzebuję.
10. Nie zrzędź. Jeżeli będziesz tak robił, to będę się bronił przez udawanie głuchego.
11. Nie dawaj mi pochopnych obietnic, bo czuję się bardzo zawiedziony, gdy ich później nie dotrzymujesz.
12. Nie zapominaj, że nie potrafię wyrazić siebie tak dobrze, jak bym chciał. Dlatego też niekiedy mijam się z prawdą.
13. Nie przesadzaj, co do mojej uczciwości. To mnie krępuje i doprowadza do kłamania.
14. Nie zmieniaj swych zasad postępowania ze względu na układy. To wywołuje we mnie zamęt i utratę wiary w ciebie.
15. Nie zbywaj mnie, gdy stawiam ci pytania. W przeciwnym wypadku zobaczysz, że przestanę cię pytać, a informacji poszukam sobie gdzie indziej.
16. Nie mów mi, że mój strach i obawy są głupie. One są bardzo realne.
17. Nigdy nawet nie sugeruj, że ty jesteś doskonały i nieomylny. Przeżywam bowiem zbyt wielki wstrząs, gdy widzę, że nie jesteś taki.